«لغو بخشی از تحریمها در ازای توقف بخشی از فعالیت هستهای تهران»؛ واشنگتن میگوید شایعه است
به گفته ۱۰ مقام اسرائیلی، دیپلماتهای غربی و کارشناسان آمریکایی، دولت بایدن در هفتههای اخیر درباره پیشنهاد یک توافق موقت با جمهوری اسلامی ایران، با متحدان اروپایی و اسرائیلی خود مذاکره کرده است. این منابع آگاه به وبسایت خبری آکسیوس گفتند که توافق پیشنهادی، شامل رفع برخی از تحریمها در ازای توقف بخشهایی از برنامه هستهای تهران است.
به گزارش ایندیپندنت فارسی، آکسیوس دوشنبه، سوم آوریل (۱۴ فروردین)، در مطلبی نوشت که رویکرد جدید دولت بایدن نشان میدهد که ایالات متحده تا چه حد نگران پیشرفتهای اخیر در برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران است. دولت آمریکا دیپلماسی برای احیای برجام را رد نکرده است، اما سال گذشته با شروع تظاهرات سراسری ضدحکومتی در ایران و نیز کمک نظامی تهران به روسیه، آن را از اولویت خود خارج کرد.
سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در واکنش به این خبر گفته است که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای متعهد است. او گفت که از نظر واشنگتن، دیپلماسی بهترین راه رسیدن به این هدف است.
او افزود که دولت آمریکا در هماهنگی کامل با متحدان خود، از جمله اسرائیل، برای تمامی گزینهها و راههای پیشگیرانه آماده میشود، اما کاخ سفید «درباره شایعات دستدوم درباره مذاکرات دیپلماتیک اظهارنظر نمیکند و هشدار میدهد که تمام این شایعات کذباند».
سه مقام اسرائیلی و دیپلمات غربی به آکسیوس گفتند که مقامهای جمهوری اسلامی ایران تاکنون رویکرد جدید آمریکا را نپذیرفتهاند و میگویند که این رویکرد قبلا نشان داده که بیاثر است، و اصرار دارند که به چیزی کمتر از برجام ۲۰۱۵ رضایت نخواهند داد.
بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در اواخر فوریه، جمهوری اسلامی ایران ۸۷.۵ کیلوگرم اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی ذخیره کرده است. کارشناسان میگویند که اگر این مقدار اورانیوم تا ۹۰ درصد غنی شود که خلوص لازم برای مصارف تسلیحاتی است، برای تولید دستکم یک بمب هستهای کافی خواهد بود.
مقامهای اسرائیلی به دولت بایدن و چند کشور اروپایی گفتهاند که اگر ایران غنیسازی را تا بیش از خلوص ۶۰ درصد انجام دهد، وارد قلمرو خطرناکی خواهد شد که ممکن است موجب حمله نظامی اسرائیل شود.
چنانکه ۱۰ منبع آگاه اروپایی، آمریکایی و اسرائیلی به آکسیوس گفتهاند، دولت بایدن ژانویه سال جاری میلادی بحث درباره رویکرد و پیشنهاد جدید خود را درباره ایران آغاز کرد و سپس فوریه، به اسرائیل و سه متحد اروپایی خود، آلمان، فرانسه و بریتانیا، در مورد آن اطلاعرسانی کرد.
به گفته چهار تن از مقامهای اسرائیلی، دیپلماتهای غربی و کارشناسان آمریکایی، پیشنهاد مورد بحث شامل لغو برخی از تحریمها در ازای توقف برخی از فعالیتهای هستهای ایران و عمدتا توقف غنیسازی اورانیوم ۶۰ درصدی بوده است.
یک مقام اسرائیلی و یک دیپلمات غربی گفتند که ایرانیها از مذاکرات ایالات متحده آگاهاند، اما تاکنون ایده این پیشنهاد را رد کردهاند.
آکسیوس نوشته است که این رویکرد، شبیه به رویکرد ۲۰۱۳ جیک سالیوان و ویلیام برنز است که در چارچوب دولت اوباما پیش بردند. سالیوان و برنز که اینک به ترتیب مقامهای مشاور امنیت ملی کاخ سفید و ریاست سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا را بر عهده دارند، در آن زمان نیز از اعضای ارشد دولت اوباما بودند. در آن دوران، جمهوری اسلامی ایران و قدرتهای جهانی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را امضا کردند که شامل توقف کوتاهمدت برخی از بخشهای برنامه اتمی ایران در ازای لغو بخشی از تحریمها میشد.
توافق موقت اولیه برای یک دوره شش ماهه بود و چندین بار تمدید شد تا در نهایت، ژوئیه ۲۰۱۵، توافق کامل هستهای حاصل شد.