دور تازه اعتصاب کارگران پیمانی صنعت نفت؛ مطالباتمان معطل مانده
«از ما مانند بردگان زمان فراعنه کار می‌کشند و آخرسر هم حقوقی در کار نیست. زندگی در یک اتاق کوچک با نفرات بالا، غیربهداشتی، بدون تجهیزات لازم سرمایشی و آب خنک، و از طرفی کار در زیر گرمای خورشید سوزان، همه را بی‌طاقت کرده است. در روزهایی که گرما شدت دارد، ادارات را تعطیل اعلام می‌کنند، اما ما کارگران باید از ساعت ۵ صبح تا ۷ عصر، در آن گرمای سوزان جان بکنیم و مرتب با دستمالی تر، سر و صورت خود را آب بزنیم که از حال نرویم. این داستان هر ساله است.»
این روایت یکی از کارگران پیمانی از شرایط کار در پروژه‌های نفت و گاز است. شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت، با هدف پیگیری و تحقق خواسته‌ها و مطالبات پاسخ نگرفته، روز ۲۹تیر۱۴۰۲، از آغاز یک اعتصاب دوباره در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی خبر داد.
براساس گزارش‌های دریافتی این شورا، گروه‌های مختلفی از کارگران پیمانی با چند مطالبه مشخص، اعتصاب خود را آغاز کرده‌اند. این شورا در این رابطه می‌نویسد: «این دسته از مطالبات، از مواردی است که پیمانکاران پیش‌تر وعده انجام آن را داده بودند.» شورا در ادامه تاکید کرده تجمع، جزو مکمل اعتصاب است: «در تجمعات‌مان می‌توانیم به‌صورت جمعی تصمیم‌گیری کرده و به‌صورت متحد، اعتصاب‌مان را پیش ببریم.»
«ایران‌وایر»، برای بررسی دور تازه اعتراض کارگران پیمانی این صنعت، با «واله زمانی»، یکی از اعضای شورای سازماندهی کارگران پیمانی صنعت نفت گفت‌وگو کرده، تا از این مطالبات بگوید.
«مطالبات معطل مانده»
این فعال کارگری درباره گزارش‌هایی که از سمت کارگران به شورای سازماندهی رسیده، می‌گوید: «اخباری که ما از همکاران گرفته‌ایم، حکایت از تصمیم به اعتصاب مجدد دارد. آن‌ها پیگیر خواسته‌هایی هستند که از سوی مقامات مسوول، هم‌چنان معطل مانده است. البته در بخش‌هایی خیلی جزیی، مثل "افزایش حقوق‌ها بین ۳۰ درصد ، ۴۰ درصد"، بخشی از کارگران به مطالبات خود رسیده‌اند، ولی در سایر موارد، هنوز پاسخی نگرفته‌اند.»
او مواردی که تحت‌عنوان مطالبات مطرح شده را، به این شرح اعلام کرد: «افزایش ۷۹ درصدی حقوق‌ها متناسب با رشد نرخ تورم، اجرایی شدن کامل ۲۰ روز کار و ۱۰ روز استراحت در تمامی بخش‌ها، لغو قرارداد پیمانکاران مفت‌خور، کاهش ساعت کار و تنظیم آن متناسب با گرمای منطقه، از جمله مطالبات کارگران پیمانی است.
این شورا پیش‌تر اعلام کرده بود گرمای منطقه به‌حدی است که در برخی ساعات، به بالای ۵۰ درجه هم می‌رسد. در شرایط گرمای هوا، عملا کارگاه‌ها، تولید نمی‌کنند. این عدم تعطیلی درحالی رخ می‌دهد که طبق ماده ۷ قانون کار مناطق ویژه اقتصادی، اگر دما به بالای۵۰ درجه برسد، پالایشگاه و پتروشیمی‌ها را باید تعطیل کنند؛ این کار را انجام نمی‌دهند. این تعطیلی در شرایط گرمای هوا، جزو مطالبات ماست.»
به گفته او، مطالبات دیگری هم هست. او به مواردی چون: «تجهیز خوابگاه‌ها و مراکز کاری به وسایل سرمایشی مناسب و با کیفیت، بهبود فوری وضعیت کمپ‌ها و محل اسکان و ایجاد سرویس بهداشتی متناسب با تعداد کارگران و استاندارد قابل قبول بهداشتی، کاهش تعداد نفرات ساکن در اتاق‌ها متناسب با گنجایش هر اتاق و بالا بردن استاندارد اتاق‌ها در حد قابل‌قبول» اشاره کرده و می‌گوید: «این‌ها از ابتدا، جزیی از مطالبات ما بوده و هست. در هفته‌های آینده هم در تلاش ایجاد یک مجموعه‌ای هستیم تا بتوانیم اعتصابات پیش‌رو را تا تحقق مطالبات خود، با قدرت پیش ببریم.»
«اعتصابات ادامه دارد»
او در رابطه با اخباری که از خاتمه اعتصاب منتشر شده می‌گوید: «من شما را ارجاع می‌دهم به همین اخبار ۱۰ روز پیش. روز ۲۰تیر، گروهی از همکاران پروژه پتروشیمی دهلران در اعتراض به تعطیلی این پروژه و بیکاری حدود دو هزار کارگر، مقابل فرمانداری شهرستان دهلران دست به تجمع زدند. یا بخش بزرگی از همکاران ما در "شرکت ریتون"، پیمانکار "پروژه پتروشیمی آریا ساسول" در عسلویه که در اعتراض به عدم پرداخت ۶ ماه حقوق خود و عملی نشدن وعده‌های پیمانکار که پیش‌تر یک سری وعده‌ها را داده بود، اما به‌اصطلاح خلف وعده کرده؛ دست به اعتصاب زدند. آن‌ها گیت‌های ورودی و خروجی شرکت را بسته بودند. این شرایط حاکم در بخش‌های مختلف مناطق ویژه اقتصادی و پتروشیمی است، جایی که هنوز اعتصاب و تلاش‌ها در آن ادامه دارد.»
واله زمانی در ادامه می‌گوید: «ما اول اردیبهشت با درخواست ۷۹ درصد افزایش حقوق، ۲۰ روز کار و ۱۰روز مرخصی، یعنی دو مطالبه مشخص، وارد اعتصاب شده و آن را استارت زدیم. در همان چند روز اول، شرکت‌های مختلف نه‌تنها در عسلویه و پارس جنوبی، بلکه در آبادان و گچساران و دیگر مناطق به اعتصاب پیوستند. حدود۱۱۰مرکز گاز و نفت، معادن و برق هم به اعتصاب کشیده شد.»
«تداوم اعتصاب تا تحقق خواسته‌ها»
به گفته او، دامنه این اعتصاب خیلی گسترده بود. در این دوره اعتصاب، پیمانکاران از یک طرف با اعتصاب کارگران روبه‌رو شدند، از طرف دیگر هم با باند قرارگاه خاتم‌الانبیا درگیری داشتند: «چون بین این دو گروه، یک درگیری بین خودشان هست که قرارگاه خاتم‌الانبیا می‌خواهد در کل پروژه‌ها خودش پیمانکار باشد، ولی پیمانکاران جزء هم که منافع و سود دارند، به‌دنبال ادامه فعالیت خودشان هستند. آن‌ها به‌خاطر این اوضاع و شرایط، ابتدا وجود اعتصاب را انکار کردند، ولی بعد با پخش خبر دستگیری‌ها، که مثلا ما تعدادی را دستگیر و تعدادی را هم اخراج کردیم و یا پخش خبر پایان اعتصاب، سعی کردند که کارگران اعتصابی را متفرق کنند. ما کارگران و شورای سازماندهی کارگران نفت اما، بر ادامه اعتصاب تا تحقق خواسته‌ها تاکید می‌کردیم.
تا اینکه مطابق معمول، یک سری عقب‌نشینی‌ها شروع شد. پیمانکاران در یک بازه زمانی تقریبا ۳ هفته‌ای، با رقم ۲۱ درصد افزایش حقوق جلو آمدند، اما با اقدامات کارگران و تجمعاتی که در بخش‌های مختلف صورت گرفت، در برخی مراکز با ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش حقوق هم توافق کردند. بدین ترتیب، تعدادی از همکاران ما به کار بازگشتند. تعدادی هم مثل ما و دیگر کارگران، حاضر به کار در گرمای جهنمی جنوب با این سطح از حقوق، آن هم در دل گرانی و تورم نشده، و به اعتصاب و اعتراض ادامه می‌دادند.»
«دستاورد اعتصاب»
به گفته او، اینکه کارفرمایان در برخی پروژه‌ها از ۲۱ درصد افزایش حقوق، به ۳۰ درصد و ۴۰ درصد رضایت دادند، زیر فشار این اعتصاب بوده است: «این افزایش قدرت ما را نشان می‌داد. در واقع این متحد بودن و متحد عمل کردن باعث شد تا پیمانکاران عقب‌نشینی کنند. این نشان‌دهنده قدرت و اراده جمعی ماست. این تلاش‌ها، آگاهی را در دل بخش طبقه کارگر تزریق کرد. همین عقب‌نشینی‌ها را من به حساب دستاورد اعتصاب خودمان می‌گذارم. کارگران به این نتیجه رسیده‌اند که باید تشکل مستقل خود را داشته باشند. ما تا دو-سه سال پیش، تشکلی مانند شورای سازماندهی کارگران نفت را نداشتیم. این درجه از آگاهی که کارگران به این نتیجه رسیده‌اند که باید تشکل مستقل خودشان را داشته باشند، مستقل از دولت، مستقل از کارفرمایان و نگذارند نمایندگانی از بالا برای‌شان تصمیم‌گیری کنند. دیگر دوران اینکه بخواهند کارفرما و پیمانکاران، در اتاق‌های در بسته با هم رایزنی کنند، بعد هم به کارگران بگویند ما توافق کرده یا نکرده‌ایم، گذشته است.»
«نقطه عطف حرکت اعتصابیون»
او در ادامه افزود: «حالا این کارگران هستند که برای حقوق و شرایط کار خود، تصمیم می‌گیرند. این، آن اتحاد و همبستگی است که نقطه عطف حرکت ما در مراکز نفتی است، با تمام مشکلاتی که در نفت وجود دارد. الان در شرکت نفت، برای اینکه اعتصاب نشود، یک سری کارمندان رسمی را بخش‌بخش کرده‌اند. مثلا کارگران پیمانی را داریم، کارگران پروژه‌ای را داریم؛ خود کارگران پروژه‌ای را هم تقسیم کرده‌اند در پتروشیمی‌ها و دست پیمانکاران مختلف. در هر پتروشیمی حداقل ۴۰-۳۰ پیمانکار وجود دارد. درواقع این تکه‌تکه کردن‌ها، باعث شده تا تشکل و اتحاد سراسری میان بخش‌های مختلف نفتی شکل نگیرد.»
او در ادامه با اشاره به اینکه «کارگران پروژه‌ای، آن اتحاد چند ده هزار نفری خود را از طریق کانال‌هایی که وجود دارد، صحبت‌هایی که بین آن‌ها مطرح می‌شود و مجموعه‌هایی در مسجد سلیمان و هَفشِجان در بخش مرکزی شهرستان شهرکرد استان چهارمحال‌و‌بختیاری و در بخش‌های دیگر شروع می‌کنند»، می‌گوید: «این‌ها با توجه به این بخش‌بخش کردن و تفکیک نیروهای مختلف در صنعت نفت، دستاورد بزرگ ما بوده است. الان ما شورای کارگران ارکان ثالث را می‌بینیم که ایجاد شده و درصدد ایجاد تشکل خودشان هستند. آن‌ها یک همکاری با شورای سازماندهی کارگران نفت را هم در پیش گرفته‌اند. امیدوارم بخش‌های دیگر نیز تشکل‌های مستقل خودشان را ایجاد کنند و با اتحاد و همبستگی سراسری را بتوانیم از طریق تشکل‌ها پیش برویم.»
واله زمانی در پایان، به بازداشت‌هایی که پس از آغاز انقلاب «زن، زندگی، آزادی»، پس از قتل حکومتی «مهسا[ژینا]امینی» از میان کارگران پروژه‌ای داشته‌اند، اشاره کرده و می‌افزاید: «در فاصله ۱۷تا ۱۹مهر و در رابطه با انقلاب زن، زندگی، آزادی و سرکوب معترضان به قتل مهسا امینی که در ایران اتفاق افتاد، اولین گروه کارگری که به این موضوع معترض شدند، کارگران پروژه‌ای بودند که در کنگان دست به تجمع زدند. آن‌ها مسیر کنگان به عسلویه را بستند. اگر چه دست‌کم ۳۲۰ نفر از کارگران دستگیر شدند، ولی در یکی-دو روز اول، تعداد زیادی از آن‌ها با تعهد آزاد شدند. تعدادی دیگری هم با قید وثیقه آزاد شدند. گروهی هم تا همین ۳-۲ ماه پیش تحت بازداشت بودند و با وثیقه‌های سنگین به‌طور موقت آزاد شدند.»
منبع خبر: سایت ایران‌وایر
