انتشار اخباری از اجزای فناوری پیشرفته اروپایی در پهپادهای انتحاری ساخت ایران در جنگ روسیه با اوکراین
دویچه وله فارسی: روزنامه گاردین، چاپ لندن، گزارشی اختصاصی از اجزای فن آوری پیشرفته اروپایی در پهپادهای انتحاری ساخت ایران و روسیه منتشر کرده است.
این گزارش می نویسد، مقامات اوکراین با ارسال سندی محرمانه برای متحدان غربی خود گفتهاند پهپادهای انتحاری ایرانی که در حملات اخیر به شهرهای اوکراین استفاده شدند، مملو از اجزای ساخت اروپا بودهاند. بر این اساس کییف خواستار ارسال موشکهای دوربرد برای حمله به سایتهای تولید پهپاد در روسیه، ایران و سوریه شده است.
در سند ۴۷ صفحه ای که دولت اوکراین در ماه آگوست (یک ماه پیش) به دولت های گروه ٧ کشور صنعتی ارسال کرد، ادعا شده که در ٣ ماه گذشته بیش از ۶۰۰ حمله به شهرها با استفاده از پهپادهای حاوی فناوری غربی صورت گرفته است.
بر اساس این سند که روزنامه گاردین به آن دست یافته است، ۵۲ قطعه الکتریکی تولید شده توسط شرکتهای غربی در پهپاد شاهد-۱۳۱ و ۵۷ قطعه در مدل شاهد-۱۳۶ با برد پروازی ۲۰۰۰ کیلومتر و سرعت ۱۸۰ کیلومتر در ساعت کشف شده است.
در این سند از ۵ شرکت اروپایی، از جمله یک شرکت لهستانی زیرمجموعه یک شرکت چندملیتی بریتانیایی، به عنوان تولیدکنندگان اصلی قطعات شناسایی شده، نام برده شده است.
در این گزارش آمده است: «در میان تولیدکنندگان، شرکت هایی هستند که مقر آنها در کشورهای ائتلاف تحریم ها قرار دارند: ایالات متحده آمریکا، سوئیس، هلند، آلمان، کانادا، ژاپن و لهستان».
انتقال خط تولید به روسیه:
بر اساس این سند، ایران تولیداتش را با استفاده از کارخانه ای در سوریه که محصولات را به بندر نووروسیسک روسیه ارسال میکند، تنوع بخشیده است، اما اخیراً تولید پهپادها به روسیه منتقل شده؛ منطقه آلابوگا در تارتار مرکزی، هرچند تهران همچنان به تأمین قطعات ادامه می دهد.
بر اساس مدارک مقامات اوکراین، دولت ایران تلاش می کند "از ارائه تسلیحات به روسیه فاصله بگیرد" و ادعا میکند "قادر نیست پاسخگوی میزان تقاضای روسیه و شدت استفاده [از تسلیحات] در اوکراین باشد".
این سند از جمله به متحدان غربی اوکراین پیشنهاد میکند دست به "حمله موشکی علیه کارخانههای تولید این پهپادها در ایران، سوریه و همچنین به یک سایت بالقوه تولید در فدراسیون روسیه" بزنند؛ پیشنهادی که هم پیمانان غربی اوکراین به احتمال زیاد آن را نخواهند پذیرفت.
در ادامه این سند آمده است: «اگر هم پیمانان ابزار لازم برای تخریب را فراهم کنند، احتمالاً می تواند توسط نیروهای دفاعی اوکراین انجام شود».
عدم تخلف شرکت های اروپایی:
در عین حال شواهدی دال بر تخلف شرکت های غربی که قطعات آنها شناسایی شده وجود ندارد. در این سند آمده است که تولید پهپادهای ایرانی با شرایط حاکم منطبق شده و بیشتر از قطعات تجاری موجود استفاده می شود که به ندرت عرضه می شوند یا اصلاً کنترل نمی شوند.
بر اساس گزارش اوکراین، داده های گمرکی نشان می دهند که "تقریباً تمام واردات به ایران از ترکیه، هند، قزاقستان، ازبکستان، ویتنام و کاستاریکا صورت گرفته است".
بارت گروتویس، نماینده پارلمان اروپا که در کمیسیون فرعی دفاع و امنیت پارلمان اروپا حضور دارد، گفت که هماهنگی کافی میان سازمان های اطلاعاتی اتحادیه اروپا برای مقابله با سوء استفاده از قطعات غربی وجود ندارد. او گفت: «من فکر می کنم بسیاری از سرویس های اطلاعاتی اروپایی حتی به تحریم ها فکر هم نمی کنند».
سندی با ذکر کامل جزئیات:
سند دولت اوکراین با عنوان «رگبار مرگ ها: گزارش درباره پهپادهای شاهد-۱۳۱/۱۳۶»، به روزترین تحلیل را از تغییر تاکتیک ها و برنامه های تولید پهپاد روسیه از زمان اولین کاربست پهپادهای شاهد در منطقه خارکیف در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۲ در شهر کوپیانسک ارائه می کند.
این سند می گوید، توقف حملات که از ۱۷ نوامبر تا ۷ دسامبر به طول انجامید، "احتمالا به دلیل انطباق پهپادهای طراحی شده برای آب و هوای گرم با زمستان اوکراین بوده است" و این "ممکن است نشان دهنده همکاری بیشتر میان روسیه و ایران در تولید و نوسازی پهپادهای شاهد-۱۳۱/۱۳۶ باشد".
تحویل پهپاد شاهد-۱۳۱/۱۳۶ از ایران به روسیه از طریق دریای خزر صورت می گیرد: «پهپادها از تهران به بندر امیر آباد ایران منتقل و سپس از آنجا به شهر بندری ماخاچ کالا در روسیه ارسال می شوند».
نشانه های روی قطعات الکترونیکی پهپادهای مورد استفاده در اوکراین در ماه های اخیر "احتمالاً با استفاده از لیزر" پاک شده و نیروهای روسی شروع به استفاده از نامهای "گرانیوم۱" و "گرانیوم۲" برای این پهپادها کرده اند و این "احتمالا بخشی از توافق میان ایران و روسیه برای پنهان کردن نقش ایران" بوده است.
در اوایل ژوئیه، یک مدل جدید شاهد-۱۳۶ با علامت "Y002" در اوکراین سرنگون شد که "ممکن است در یک مرکز تولید جدید در روسیه مونتاژ شده باشد". گفته می شود که این نمونه دارای قالب گیری بال متفاوتی بوده که "می تواند حاکی از تولید آن در مکانی جدید باشد".
روسیه و ایران چندی است "بر روی یک موتور جدید برای شاهد-۱۳۶ کار میکنند تا سرعت و برد بهتری به آن بدهد".
ردپای ٨ کشور در پهپادهای ایرانی:
بر اساس گزارش ارائه شده به گروه ۷ کشور صنعتی، طیف وسیعی از قطعات تولید شده توسط شرکتهای غربی در مدل های پهپاد سرنگون شده یافت شده است که شامل شرکت هایی در فرانسه، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، آلمان، ژاپن، ایتالیا و کانادا و اتحادیه اروپا می شود.
طبق این سند، یک پمپ سوخت ساخت لهستان توسط شرکت آلمانی "تی آی آئوتوموتیو" که شرکت چند ملیتی بریتانیایی "تی آی فلوئید سیستمز" شرکت مادر آن است، در شاهد-۱۳۶ و همچنین یک میکرو کنترلگر با حافظه فلش داخلی و حافظه بسیار کم و تنظیم کننده افت ولتاژ با بازدارنده، ساخته شده توسط شرکت سوئیسی "اس تی مایکروالکترونیکس" کشف شده اند.
همچنین در شاهد-۱۳۶، یک مدار متشکل از یک درایور شبکه بافر و یک ترانزیستور ساخته شده توسط شرکت "اینترنشنال رکتیفایر"، یکی از شرکت های تابعه شرکت آلمانی "اینفینئون تکنولوجیز" کشف شده است.
پاسخ شرکت ها:
شرکت چند ملیتی بریتانیایی "تی آی فلوئید سیستمز" به درخواست گاردین برای اظهار نظر پاسخ نداده است. تجهیزات این شرکت به رایگان برای خرید از خرده فروشان در سراسر اروپا در دسترس است و این شرکت پیش از این گفته بود که تجهیزاتی به ایران نمی فروشد.
سخنگوی شرکت سوئیسی "اس تی مایکرو الکترونیکس" گفته است: "ما با بیش از ۲۰۰ هزار مشتری و هزاران شریک در سراسر جهان کار می کنیم. ما استفاده از محصولات خود خارج از کاربرد مورد نظرشان را مجاز نمی دانیم یا نمی پذیریم». او افزود، این شرکت طبق مقررات بین المللی رفتار می کند.
سخنگوی شرکت آلمانی "اینفینئون" گفت که قطعاتی به ایران نمی فروشد و در مارس سال گذشته به تجارت خود در روسیه پایان داده است. او افزود، این شرکت به مشتریان خود، از جمله توزیع کنندگان دستور داده که فروش های متوالی باید تنها مطابق با قوانین اجرا شوند.
در مدل شاهد-۱۳۱، کارشناسان اوکراینی یک مدار مدیریت یکپارچه ۱۴ کانالی و یک ریزپردازنده ساخت شرکت هلندی "ان ایکس پی سمی کونداکتور" و یک ترانزیستور قدرت و مدار مجتمع از شرکت "اینترنشنال رکتیفایر" را شناسایی کرده اند.
یک میکرو کنترولر ۳۲ بیتی، یک پردازنده ۳۲ بیتی، یک میکرو کنترولر با حافظه فلش داخلی و یک رگولاتور افت ولتاژ بسیار کم با بازدارنده ساخت شرکت سوئیسی "اس تی مایکرو الکترونیکس" و یک تراشه ردیاب جی پی اس ساخت شرکت سوئیسی "یو-بلاکس" نیز یافت شده است.
سخنگوی شرکت سوئیسی "یو-بلاکس" به گاردین گفته است که این شرکت " تهاجم روسیه به اوکراین را به شدت محکوم می کند".
او ادامه داده است: «بلافاصله پس از تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، "یو-بلاکس" تمام فروش خود را به روسیه، بلاروس و سرزمین های اشغال شده توسط ارتش روسیه در اوکراین، صرف نظر از کاربرد مورد نظر، متوقف کرد. یو-بلاکس اخیراً همچنین تصمیم گرفته است به اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا (منطقه آزاد تجاری با روسیه) امکان فروش ندهد».
سخنگوی شرکت هلندی "ان ایکس پی سمی کونداکتور" گفته است، به دنبال راه های جدید برای جلوگیری از سوء استفاده از فناوری خود است.
او گفت: «ما استفاده از محصولات خود در سلاح های روسی یا ایرانی و یا هر کاربرد دیگری که محصولات ما برای آن طراحی یا مجوز ندارند را تحمل نمی کنیم. ما همچنان از قوانین کنترل صادرات و تحریم در کشورهایی که در آنها فعال هستیم، پیروی می کنیم و از هیچ تجارتی در روسیه، بلاروس و سایر کشورهای تحریم شده، از جمله ایران حمایت نمی کنیم. تیم ما در ارتباط مداوم با ادارات امور مقررات صادرات سراسر جهان است، و هماکنون در حال بررسی چگونگی مقابله با مسیر های انتقال غیرقانونی تراشه هستیم».