جایزه ادبی "ارنست تولر" آلمان برای شیدا بازیار، خالق رمان «سه رفیق»/این پنجمین جایزه ادبی اوست
«شامگاه شنبه ۳۰ سپتامبر/ ۸ مهر، در مراسمی با حضور دهها تن از چهرههای ادبی و فرهنگی آلمان، جایزه "ارنست تولر" در تئاتر شهر نویبورگ به شیدا بازیار، نویسنده ایرانیتبار رمان "سه رفیق" اعطا شد. در این مراسم، ماریام آرامس، منتقد ادبی ساکن کلن آلمان، بازیار و آثار او را معرفی کرد.»
جایزه ارنست تولر که هر سال به یک نویسنده برگزیده بنیادی به همین نام اعطا میشود، پنجمین جایزهای است که در آلمان به شیدا بازیار نویسنده ۳۵ ساله ایرانیتبار اعطا شده است. او پیشتر جایزههای "اولا هان"، کلیسای هانوفر، "اووه یونسون" و "بلوگ" را به خاطر رمان موفق "در تهران شب تاریک است" دریافت کرده است.
داستان بلند سه رفیق که اکنون جایزه ارنست تولر را کسب کرده، دومین رمانی است که شیدا بازیار به زبان آلمانی منتشر کرده و با استقبال روبرو شده است. این رمان، حکایت سه دختر جوان است که خانوادههای آنها هریک از کشوری به آلمان تبعید شدهاند، اما خودشان در این کشور به دنیا آمدهاند. آنها، در زادگاه خود و تبعیدگاه والدینشان چالش سنگینی را با نژادپرستی، راستگرائی و فاشیسم تجربه میکنند و همین تجربهها آن ها را به هم پیوند داده است.
«نگاه سیاسی، فرم و فضای ادبی»
هیئت داوران جایزه ارنست تولر در توضیح دلایل اعطای جایزه به شیدا بازیار اعلام کرد: "آثار بازیار با دیدگاه ارنست تولر هماهنگی دارد که سیاسی بود، اما فرم و زیبائی شناسی ادبی ناب خود را حفظ می کرد. نوشته های بازیار خواننده را مجبور به تغییر چشماندازهای خود میکنند. آنجا که آشتیناپذیر میشود، تفاهم میطلبد و آنجا که تحریک میکند، توجه کسانی را جلب میکند که کمتر اهل تفاهم بودهاند".
هیئت ژوری در ادامه متن خود مینویسد:
بازیار تسلیم برخوردهای اخلاقی و مسائل سیاسی اجتماعی نمیشود، بلکه به عناصر ادبی قدرت میبخشد. او فرم و چشمانداز و ساختارهای ویژهای را به بازی میگیرد تا فضای انعکاسی خاصی را ایجاد کند که وجدان خواننده را به محک تجربه میگذارد.
یک زن آلمانی با روح ایرانی شیدا بازیار در سال ۱۹۸۸ در شهر "هرمزکایل" ایالت راینلند فالتس آلمان به دنیا آمد. پدر و مادر او پیشتر مجبور به ترک ایران شده بودند. شیدا در شهر هیلدزهایم به دانشگاه رفت و نگارش ادبی را آموخت و سپس به برلین نقل مکان کرد. خانم بازیار در پایتخت آلمان ضمن نوشتن در زمینه کمک به جوانان فعالیت میکرد.
بازیار در سال ۲۰۱۶ با نخستین رمان خود "تهران در شب تاریک است" به موفقیتی پرشتاب دست یافت. این رمان ضمن کسب چهار جایزه، مرزهای آلمان را در نوردید و به چندین زبان ترجمه شد. در رمانی که در واقع سرگذشت خانواده بازیار را با چاشنی تخیلی قوی ورق میزد، شیدا نشان داد که دختری آلمانی، با روحی ایرانی پا به عرصه ادبیات آلمان گذاشته است.
نویسنده ایرانی تبار که اکنون ۳۵ سال و دو فرزند دارد، در تماس با بخش فارسی رادیو فرانسه گفت:
رمان اول من تاکنون به زبان های فارسی، هلندی، ترکی، ایتالیائی و فرانسوی ترجمه شده و ترجمه انگلیسی آن نیز به زودی منتشر میشود.
دومین رمان بازیار نیز تاکنون به چهار زبان منتشر شده است.
شیدا بازیار در باره شخصیت های اصلی رمان سه رفیق می گوید: "این رمان دارای سه شخصیت محوری است که هر سه، سرنوشتی شبیه خود من دارند. پدر و مادر آن ها مهاجرند، اما خودشان در آلمان متولد شده، بالیدهاند و در نتیجه تجربههای مشترکی که در این جامعه کسب کردهاند، به دوستانی شفیق و همدل برای یکدیگر تبدیل شدهاند. این رمان، در واقع آئینهای است که نسل دوم و سوم مهاجران میتوانند سیمای خود را در آن بینند.
«ارنست تولر کی است؟»
ارنست تولر نویسنده، نمایشنامه نویس و سیاستمدار یهودی تبار چپ، سوسیالیست و انقلابی بود که در اول دسامبر سال ۱۸۹۳ در لهستان به دنیا آمد و در ۲۲ مه سال ۱۹۳۹ در نیویورک درگذشت.
معروف ترین اثر ارنست تولر "آهای، ما زنده ایم" نام دارد. تولر در شمار نویسندگانی بود که در آستانه جنگ جهانی دوم از بیم تغقیب گشتاپو از اروپا به آمریکا مهاجرت کرد، اما عمر او در آنجا چندان پایدار نماند.
منبع خبر: سایت رادیو صدای فرانسه