دولت سیزدهم و مسخرهبازی آماری
ساعت 24 - شهروندان ایرانی در این سالها نهتنها هرگز ردپایی از رشدهای تولید ناخالص داخلی اعلامشده از سوی دو نهاد اصلی تولید در سفره خود ندیدهاند، بلکه به چشم دیدهاند سفرههایشان از برخی خوراکیها خالی یا کوچکتر شده است. حالا و در این وضعیت اعتماد شهروندان و به ویژه کارشناسان و فعالان اقتصادی به آمارهای ارائهشده از سوی دولت سیزدهم به حداقل رسیده است.
روز دوم دی بانک مرکزی گزارش رشد اقتصادی سه ماهه دوم سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد که براساس آن رشد اقتصادی کشور در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۲ معادل ۷/۴ درصد بوده است. بعد از انتشار این گزارش آن چیزی که بیش از پیش جلب توجه کرد، تفاوت بسیار زیاد نرخ رشد اقتصادی محاسبهشده توسط بانک مرکزی با نرخ رشد اقتصادی مرکز آمار ایران بود، زیرا مرکز آمار ایران، پیش از این نرخ رشد اقتصادی ۶ ماهه اول امسال را معادل ۵/۷ درصد محاسبه کرده بود. این میزان اختلاف معنادار در ارائه یک شاخص اصلی اقتصاد ایران نشاندهنده چند نکته است. نکته اول این است که این دو نهاد دنیاهای دیگری از فعالیت اقتصادی کل کشور برای خود ساختهاند و هر کدام از آنها آمارهایی ارائه میکنند که در دنیای خودشان میبینند. بدون تردید یکی از این دو دنیای ساختهشده در بانک مرکزی یا مرکز آمار ایران مسالهای است که شاید بر اثر توصیههای سیاسی از مقامهای ارشد دولت به آنها رسیده است. نکته دیگر این است که پایههای کارشناسی در یکی از دو نهاد اصلی تولید آمار بسیار سست شده است. مگر میشود این میزان اختلاف در ارائه آمار مربوط به یک شاخص را جز کنار گذاشتن رفتار و دانش تولید آمار دانست؟ اگر دنیای این دو نهاد در همین ایران واقع شده و اگر آنها با اصول کارشناسی و علمی فعالیت میکردند، باید اختلاف در ارائه شاخص در حد چند درصد بود، نه اینکه این میزان اختلاف پدیدار شود. آیا رییس دولت یا معاون اول او که در ظاهر فرمانده اقتصاد به حساب میآید، نباید بلافاصله روسای بانک مرکزی و نیز سازمان برنامهوبودجه را فرا میخواند و این وضعیت تمسخرآلود را به آنها یادآور میشد و یکی از آنها را از کار برکنار میکرد؟ اگر همین فردا یک کشور یا مجموعه کشورهای عضو بریکس یا شانگهای از دولت بخواهند تازهترین آمار رشد اقتصادی را برای شناساندن اقتصاد ایران به سرمایهگذاران خود اعلام کند، دولت کدام آمار را ارائه خواهد کرد؟ دو نهاد اصلی تولید آمارهای اقتصادی کلان، وضعیتی پدیدار کردهاند که علاوه بر سردرگمی فعالان اقتصادی و نیز اضافه شدن درجه بیاعتمادی شهروندان، به بهتزدگی کشورهای جهان و نهادهای بینالمللی منجر میشود. متاسفانه باید گفت تولید اصلیترین شاخص اقتصادی کشور به مسخرهبازی کشیده شده است.
.